Some health workers at Health NZ public hospitals and services are planning to strike on Thursday 23 October to 7am on Friday 24 October.
Emergency departments will be open for emergencies only. For more information:
Some health workers at Health NZ public hospitals and services are planning to strike on Thursday 23 October to 7am on Friday 24 October.
Emergency departments will be open for emergencies only. For more information:
ʻE lava ke ma‘u ta‘etotongi atu ‘e ho‘o fānaú honau huhu maluʻi meí he huhunú ʻi he taimi te nau a‘u ai ki honau māhina 15. ʻOku toe taʻetotongi foki ia ki he fānau taʻu 11 ʻoku teʻeki ai ke fakahoko honau huhu maluʻí pe kapau ʻoku teʻeki ai ke fakapapau‘i ‘enau puke ‘i he mahaki huhunú. Ko e kakai ʻoku palani ke nau feitamá ʻoku totonu ke nau vakaiʻi honau tu‘unga maluʻi meí he huhunú.
Ko e huhunú (varicella) ko ha mahaki angamaheni ia ʻi he taimi ‘o e kei si‘í. ʻOkú ne fakatupu ha veli ʻoku fakamohomoho. ʻOku toe kau foki ʻi he ngaahi fakaʻilongá ʻa e mofi, felāngaaki mo e mamahi‘ia, mo e ongoʻi helaʻia.
ʻOku fa‘a tō ma‘ama‘a pē ʻa e mahakí, ka ʻe lava ke fakatupunga ‘e he huhunú ke puke lahi ai ha kakai ʻe niʻihi. ʻOku faʻa kovi ange ia ʻi he toʻutupú, kakai lalahí mo e kakai ʻoku vaivai honau sisitemi maluʻí.
ʻIlo lahi ange fekauʻaki mo e ngaahi fakaʻilongá, tupuʻangá, faitoʻó mo e fakaʻehiʻehi meí he huhunú.
Ko e huhunú (varicella)external link
Ko hono ma‘u ‘a e huhunú lolotonga ‘a e feitamá ‘e lava ke ne uesia ho‘o ki‘i tama te‘eki fā‘ele‘í pea ala lava ke ne fakatupunga ha fā‘ele mate.
Kapau ‘okú ke palani ke ke feitama pea ‘oku ‘ikai malava ke ke ‘ilo pe na‘á ke ‘osi ma‘u ‘a e huhunú, pe ‘oku te‘eki ai ke ke huhu malu‘i, ‘oku tapou mālohi atu ke fakahoko hao huhu malu‘i meí he huhunú ki mu‘a ke ke feitamá.
Feitamá mo e ngaahi huhu malu‘íexternal link
ʻE lava ke ma‘u ta‘etotongi atu ‘e ho‘o fānaú honau huhu maluʻi ‘e taha meí he huhunú ʻi he taimi te nau a‘u ai ki honau māhina 15.
ʻOku taʻetotongi ʻa e fakakakato ‘o e huhu maluʻi ki he huhunú kaeʻoua kuo hoko e taʻu 12 ʻa hoʻo tamá. Kapau kuo puke hoʻo tamá ʻi he huhunú, ʻoku ʻikai fiemaʻu ia ke nau huhu maluʻi.
ʻE maluʻi ʻe he huhu maluʻí ʻa e fānau ʻe toko 4 meí he toko 5 ke ‘oua te nau maʻu ʻa e huhunú. ʻOku aʻu ki he toko 1 ʻi he toko 5 ʻe kei ala puke pē, ka ʻoku fa‘a puke siʻisiʻi pē.
ʻE lava foki ke maʻu ʻe he fānaú ha huhu maluʻi fakalahi, ʻi ha māhina ʻe 3 kimuʻa pe hili ʻa e huhu maluʻi ‘i he māhina 15, ke fakaleleiʻi ʻa e ola lelei ʻo e huhu maluʻí — ka ʻoku ʻikai taʻetotongi ʻa e huhu makehe ko ʻení.
Ki he tokotaha kotoa pē makehe ange mei heni, ʻoku ‘atā atu ʻa e huhu maluʻi ki he huhunú ʻi ʻAotearoa Nuʻu Sila ka ‘oku totongi. Talanoa ki hoʻo toketaá, neesí, pe kautaha ngāue ki he moʻui leleí kapau ʻokú ke fiemaʻu ʻa e huhu maluʻi huhunú maʻá u pe ko hoʻo tamá.
Ko hono fokotu‘u ‘o ha ‘apoinimeni ki he huhu malu‘íexternal link
Kapau ‘oku ‘i ai ha‘o huhu malu‘i na‘e ‘ikai ke fakahoko, ‘oku sai pē ia. ʻE lava ke fakakakato taʻetotongi ʻa e fānaú ʻi he lahi taha ʻo e ngaahi huhu maluʻí, pea ʻe lava foki ke fakakakato mo e kakai lalahí ‘i he ngaahi huhu lahi.
Ko hono fakakakato ‘a e ngaahi huhu malu‘i na‘e te‘eki ai ke fakahokóexternal link
ʻOku ʻikai lava ke huhu maluʻi ki he huhunú ʻa e kakai feitamá mo e niʻihi ‘o e kakai ʻoku ʻikai mālohi honau ivi malu‘í.
Ko e huhu maluʻi taʻetotongi ʻoku mau fakaʻaongaʻi ki he fānau ʻi ʻAotearoa Nuʻu Silá ko e Varivax®.
ʻOku angamaheni ke huhu‘i ia, ki ha uoua ʻi he umá pe alangá.
Fakamatala fekauʻaki mo e Varivax — Medsafeexternal linkPDF
Hangē ko e ngaahi faito‘o lahi, ‘e lava ke fakatupunga ‘e he huhu malu‘í ha ngaahi ongo‘i. ‘Oku angamaheni ke tō ma‘ama‘a pē ia, pea ‘e ‘ikai ke ma‘u ia ‘e he tokotaha kotoa pē.
‘Oku angamaheni pē ke tō ma‘ama‘a ‘a e uesia (reactions) meí he huhú pea ‘oku fakahaa‘i ai ‘oku ngāue atu ‘a e sisitemi malu‘i ‘o ho‘o tamá ki he huhu malu‘í.
Kapau ‘e ‘i ai ha fa‘ahinga ongo‘i ‘a ho‘o tamá, ‘oku fa‘a hoko ia ‘i ha ngaahi ‘aho si‘i hili hono fakahoko ‘a e huhu malu‘í. ‘Oku mavahe atu ‘a e faito‘o ‘i he huhu malu‘í meí he sino ‘o ho‘o tamá ‘i loto ‘i ha lau houa pe ngaahi ‘aho.
‘Oku kau ki he ngaahi ongo‘i angamaheni ki ha huhu malu‘i ‘a e:
‘Oku kau ki he ngaahi ongo‘i angamaheni kehe ki he huhu malu‘i huhunú ‘a e:
Ngaahi uesia tamaki, ngaahi ongo‘i, mo e tu‘unga malu ‘o e huhu malu‘íexternal link
‘Oku hāhāmolofia ke hoko ‘a e ngaahi uesia fakatu‘utāmaki ki he sinó. Ko e toko 1 nai pē ‘i he kakai ‘e toko 1 miliona ‘e hoko kiate kinautolu ‘ení.
Kuo ako‘i lelei ‘a e tokotaha ‘okú ne fakahoko ‘a e huhu malu‘í pea ‘okú ne ‘ilo ‘a e me‘a ke siofí pea lava ‘o faito‘o vave ha fa‘ahinga uesia fakatu‘utāmaki kapau ‘e hoko.
‘Oku fa‘a hoko ‘a e ngaahi uesia fakatu‘utāmakí hili ha ngaahi miniti meí hono fakahoko ‘o e huhu malu‘í. Ko e ‘uhinga ia ‘oku fiema‘u ai ho‘o fānaú kenau tatali ‘o a‘u ki ha miniti ‘e 20 hili ‘a e huhu malu‘í.
Kumi ʻa e feituʻu ʻoku fakahoko ‘a e huhu maluʻi ʻo e fānaúexternal link